چگونه تشخیص دهیم که گیاه نیاز به تعویض گلدان دارد؟
بیشتر گیاهان خانگی در گلدان‌هایی که برای افراد کم تجربه کوچک بنظر می‌رسند، بهتر می‌رویند. اشتباه است که گلدان گیاهی را عوض کنیم که نیاز به تعویض ندارد. بعضی از گیاهان فقط در گلدان‌ها کوچک گل می‌دهند و بعضی دیگر هیچ وقت احتیاج به تعویض گلدان ندارند مثل بروملیادها.
نشانه‌های ظاهری برای تعویض گلدان:
· ساقه و برگ خیلی کند رشد می‌کند حتی اگر گیاه در بهار و تابستان بخوبی تغذیه شود.
· خاک زود به زود خشک می‌شود بنابراین نیاز به آبیاری زیادتر است.
· نوک ریشه از ته گلدان بیرون می‌زند.
نشانه‌های نهایی برای تعویض گلدان:
گیاه را به ترتیبی که شرح داده می‌شود از گلدان خارج کنید. اگر ریشه گیاه به ته گلدان رسیده باشد، به جای خاک، تودهای در هم تنیده از ریشه نمایان می‌شود. اگر ریشه گیاه به ته گلدان نرسیده باشد آن را به همان صورت به همان گلدان برگردانید در این حالت گیاه صدم‌های نمی‌بیند.
تعویض گلدان:
بهترین وقت برای تعویض گلدان فصل بهار است. برای این کار گلدان تازهای را که کمی از گلدان قبلی بزرگ‌تر باشد انتخاب کنید. اگر گلدان خیلی بزرگ باشد در رشد آن وقفه ایجاد می‌شود. پیش از آغاز کار همه‌ی ابزارها را آماده کنید. بعضی از گیاهان را پیش از گذاشتن در گلدان جدید می‌توان به چند گیاه مستقل تقسیم کرد و در گلدان مستقل قرار داد.
1. اگر می‌خواهید گیاه را در گلدان کهنه بکارید باید گلدان را کاملا تمیز کنید و اگر گلدان نو است آن را چند ساعت داخل آب بخیسانید.
2. اگر گلدان سفالی دارید، سوراخ ته گلدان را با تکه‌های خرد شده سفال بپوشانید و قدری کمپوست در آن بریزید.
3. گیاه را آب بدهید و یک ساعت بعد مطابق شکل آن را از گلدان خارج کنید. گلدان را وارونه کنید. لبه‌ی گلدان را به لبه‌ی میز بزنید. اگر لازم باشد با چاقو جدار داخلی گلدان را از خاک چسبیده به آن جدا کنید. با جدا شدن گیاه، گلدان را با دست دیگر بالا بکشید.
4. ریشه‌ها و باقیمانده‌های مردهی گیاهی را جدا کنید. بعضی قسمت‌های توده‌ی ریشه درهم بافته را با دقت سست کنید. هر نوع ریشه پوسیده را جدا کنید اما مراقب باشید که به ریشه صدمه زیاد وارد نشود.
5. گیاه را روی لایه‌ی کمپوستی قرار دهید که در گلدان جدید ریخته‌اید و فاصله بین گیاه و گلدان را به تدریج با کمپوست پر کنید. کمپوست باید کمی مرطوب باشد.
6. با انگشتان شصت خود کمپوست را بفشارید. باز هم کمپوست بریزید و بفشارید تا با خاک قبلی هم سطح شود. سر انجام گلدان را چند با با ملایمت به زمین تقه بزنید تا کمپوست در جای خود قرار گیرد
7. گلدان را آب بدهید و به مدت یک هفته در جای سایه دار بگذارید. هر روز به برگ‌های آن آب بپاشید تا پژمرده نشوند. سپس آن را در در محل مناسب قرار داده و طبق روش معمول عمل کنید.
اگر گلدان بزرگ است و به دلایلی نمیتوان خاک آن را عوض کرد چه کار کنیم؟
در این حالت باید خاک سطح گلدان‌ها را عوض کنید. برای این کار هر سال در فصل بهار حدود 2 تا 3 سانتی‌متر (و برای گلدان‌های خیلی بزرگ تا 5 سانتی‌متر) خاک گلدان را بیرون بریزید و به جا آن کمپوست تازه اضافه کنید.